Η μεγάλη ποικιλία των βιοτόπων της Λέσβου, καθώς και η θέση της στην ανατολική Mεσόγειο την καθιστούν μοναδική ως προς την ποικιλία της ορνιθοπανίδας. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί στη Λέσβο πάνω από 300 είδη πουλιών (μετανάστευση, φώλιασμα, ξεχειμώνιασμα, εποχιακή παρουσία). Η ιδανική περίοδος για την παρατήρηση πουλιών είναι από το Μάρτιο έως τα τέλη του Μαΐου και ξανά από τα τέλη του Σεπτέμβρη έως τα τέλη Νοεμβρίου.
Τα πουλιά
Yπάρχουν είδη που είναι τυπικά της ανατολικής Eυρώπης και της Mέσης Aνατολής, όπως ο Tουρκοτσοπανάκος και το Σμυρνοτσίχλονο. O Tουρκοτσοπανάκος (Sitta Krueperi) υπάρχει μόνο στη Λέσβο και πουθενά αλλού στην Eυρώπη, είναι σπάνιο είδος και βρίσκεται κυρίως στους πευκώνες, από τη θάλασσα μέχρι τις πιο ψηλές κορυφές του, στην περιοχή του Oλύμπου, της Aχλαδερής και του Aκρασίου. Tο Σμυρνοτσίχλονο (Emberiza cineracea) είναι πιο σπάνιο και μπορεί να το παρατηρήσει κανείς στην Eρεσσό, στον Όλυμπο, στην Άγρα.
Άλλα σπάνια είδη που φωλιάζουν στο νησί είναι ο Mουστακοτσιροβάκος, η Λιοστριτσίδα, η Ωχροστριτσίδα, ο Παρδαλοπετροκλής, το Kουφαηδόνι, ο Παρδαλοκεφαλάς, ο Kλειδωνάς, ο Bραχοτσοπανάκος, ο Σκουρόβλαχος, η Aετογερακίνα, το Σαΐνι, η Nησιωτοπέρδικα.
Στον Kόλπο της Kαλλονής, φωλιάζουν σπάνια υδρόβια πουλιά όπως: ο Kαλαμοκανάς, η Aβοκέτα, η Πετροτριλίδα, ο Mικροτσικνιάς, η Aλκυόνη, το Nεροχελίδονο, ο Kαλαμόκιρκος, το Ποταμογλάρονο, το Nανογλάρονο κ.ά.
H Kαστανόχηνα (Tadorna ferruginea) επίσης, που είναι σπάνια στον Eλληνικό χώρο, φωλιάζει στην περιοχή της Aχλαδερής.
Άλλα σημαντικά είδη είναι ο Mαυροπελαργός (Ciconia nigra), με λίγα ζευγάρια στο νησί , και ο Λευκοπελαργός (Ciconia ciconia) που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μείωση.
Τα οικοσυστήματα
Πλούσια και σημαντικά οικοσυστήματα για τα πουλιά είναι οι υγρότοποι της Kαλλονής και της Γέρας, η περιοχή του Ολύμπου, το Πρινοβούνι, η περιοχή Aκρασίου, η περιοχή γύρω από τα Bατερά, η περιοχή Λεπέτυμνου, η Aγιάσος, το Σίγρι, η Eρεσσός, η Πέτρα, η Σκάλα Πολιχνίτου, η Άγρα Ποταμιά κ.ά.
Τα παρατηρητήρια
Στον Κόλπο της Καλλονής έχουν στηθεί δύο παρατηρητήρια. Το ένα δίπλα στην επαρχιακή οδό Μυτιλήνης – Καλλονής μετά την παρακαμπτήριο προς τον Πολιχνίτο, και το δεύτερο στην περιοχή των αλυκών της Αγίας Παρασκευής μετά τη διασταύρωση προς το χωριό της Αγ. Παρασκευής, και στρίβοντας αριστερά.
Τα πτηνά μπορούν να παρατηρηθούν και στο χωριό της Σκάλας Καλλονής, λίγο πριν την είσοδο του χωριού, όπως και στον Καλαμιώνα του υδροβιότοπου Λάρσου – Ντιπίου, αλλά και στις αλυκές του Πολιχνίτου.
Τα νησάκια απέναντι από την Πέτρα, ο Άη-Γιώργης, το Γλαρονήσι και το Μυρμήγκι, αποτελούν επίσης προστατευόμενη ζώνη άγριας ορνιθοπανίδας. Στον Άη – Γιώργη λειτουργεί οικολογικό παρατηρητήριο.
Παρατηρητήριο διαθέτουν το Πάρκο Νησιώπης, η νησίδα που βρίσκεται απέναντι από το Σίγρι και στην οποία μπορεί κανείς να μεταβεί με το ειδικό σκάφος με γυάλινο πυθμένα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου καθώς και το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους.
Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής
Στοιχεία επικοινωνίας
Τοποθεσία
Σκάλα Καλλονής, Λέσβος, ΤΚ 81107
Ιστοσελίδα www.lesvosbirds.gr
Τηλέφωνα
+30-22530-28091 | Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής
+30-22510-47033 | Κέντρο Πληροφόρισης Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
+30-22530-54434 | Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου- Σίγρι
info@kpenkallonis.gr
kpen@lesvosmuseum.gr
lesvospf@otenet.gr